Do vị trí địa lý, lịch sử Việt Nam luôn gắn liền với lịch sử chống xâm lược. Gắn với công cuộc ngoại xâm là tên tuối các anh hùng làm nên những chiến công rự rỡ trong đó đáng chú ý là tên tuổi các nữ tướng Trưng Trắc, Trưng Nhị, Triệu Thị Trinh... một thời đã tạo nên dấu son khu biệt lịch sử nước ta trong quá trình dựng nước và giữ nước.
Ở một số triều đại, những vị vua như Đinh Tiên Hoàng, Lý Công Uẩn, Lê Lợi, Nguyễn Huệ … đã đóng vai trò quan trọng, đưa đất nước sang một trang mới hào hùng. Bên cạnh họ là vai trò của các thần, võ tướng, các vị quan đầu triều gánh vác trọng trách lớn như Lý Thường Kiệt, Tô Hiến Thành, Trần Thủ Độ, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi …Còn phải kể đến các nhân vật trong hoàng tộc đã từng khiến cục diện đổi thay, đó là Dương Vân Nga đổi áo hoàng bào, Ỷ Lan một thời nhiếp chính hay Đặng Thị Huệ làm lung lay cơ đồ họ Trịnh…
Ngoài ra, nhiều nhân vật lịch sử khác trong từng thời khắc nhất định cũng làm nên lịch sử, từ các sứ thần, các quan nội thị tới các hoàng tử, công chúa.